Siyonistlerin kadim hayalleri olan "ulusal Yahudi devleti" kurma amacı doğrultusunda emperyalistlerle gerçekleştirdikleri iş birlikleri sonucu başlattıkları istihbarat faaliyetleri ve bu kapsamda oluşturdukları silahlı örgütler, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde büyük bir önem arz etmiştir. Filistinli akademisyen Abdelrahman H. A. Al-Farra’nın Sakarya Üniversitesi’nde “Filistin’deki Yahudi İstihbarat Faaliyetleri” başlığı altında hazırladığı doktora tezi, bu örgütlerin kuruluşları, faaliyetleri, Avrupalı devletlerle olan ilişkileri ve Filistin’in tarihsel sürecine etkilerini geniş bir şekilde ele almaktadır.
Siyonist hareket, 1882-1918 yılları arasında Filistin'de çeşitli istihbarat faaliyetleri gerçekleştirmiştir. Bu faaliyetler, beş temel unsura dayanmaktadır:
- Emperyalist Avrupa devletlerinin Yahudilere destek sağlaması
- Filistin’de yerleşim altyapısının oluşturulması
- Silahlı örgütlerin kurulması
- Filistin dışından destekleyici siyasi ve askerî faaliyetler
- Etkili bir casusluk faaliyeti yürütülmesi
Başlıca Siyonist Örgütler:
1- Bar Giora Örgütü
1907 yılında kurulan Bar Giora, Siyonist Kongre tarafından onaylanmış ilk silahlı gizli örgüttür. Güvenlik planlamasına ve üye sayısının artırılmasına odaklanmıştır. Bar Giora'nın zamanla zayıflaması, Hashomer gibi yeni örgütlerin kurulmasına yol açmıştır.
2- Hashomer Örgütü
1909'da kurulan Hashomer, Filistin’deki Yahudi yerleşimlerinin güvenliğini sağlamak amacıyla faaliyet göstermiştir. Hashomer, Yahudi göçmenlere silahlı eğitim vererek bölgedeki güvenlik işlerinin çoğunu kontrol altına almıştır.
3- Ligyon Ha’avoda Örgütü
Ligyon Ha’avoda (İşçi Lejyonu) 1909 yılında, Bar Giora ve Hashomer üyeleri tarafından kurulan silahlı bir işçi-güvenlik örgütüdür. Bu örgüt, Hashomer’in bekçilik işlerini desteklemek ve iş gücünü kontrol altına almak amacıyla kurulmuştur. 1911’de Hashomer’in genişleyen faaliyetlerine odaklanmasıyla Ligyon Ha’avoda dağılmıştır. Ancak bu örgüt, genç Yahudilerin güvenlik ve yerleşim işlerinde deneyim kazanmasında önemli bir rol oynamıştır.
4- Maccabi Örgütü
1912 yılında kurulan Maccabi, Yahudi gençleri arasında fiziksel aktiviteleri yaygınlaştırmayı amaçlayan bir spor birliğidir. Maccabi, gençlerin eğitim ve organizasyonlarını silahlı faaliyetlere hazırlamak için önemli bir rol oynamıştır.
5- Haroe Örgütü
1913 yılında kurulan Haroe, özellikle istihbarat çalışmalarına odaklanmıştır. Hashomer’i destekleyen gizli bir güç olarak hareket eden Haroe, yerel çevreyi yakından tanımak ve yeni yollarla silah elde etmek gibi kazanımlar sağlamıştır.
6- Gidonim Örgütü
1913 yılında Zikhron Ya’akov’da kurulan Gidonim, yerleşim birimini dış saldırılara karşı korumayı amaçlayan bir gençlik-bekçilik birliğidir. Örgüt, Birinci Dünya Savaşı sırasında Nili'nin casusluk faaliyetlerinde kullanılmıştır.
7- Nili Örgütü
1915'te kurulan Nili, İngilizlere Osmanlı aleyhinde bilgi taşımak amacıyla faaliyet göstermiştir. Aaron Aaronsohn liderliğindeki bu örgüt, Filistin'in ve Şam bölgesinin Osmanlı'dan İngilizlere geçmesinde büyük rol oynamıştır.
8- Hamagen Örgütü
Hamagen Örgütü, 1915 yılında Siyonist Yosef Lishansky tarafından, Osmanlı Devleti’nin Yahudi faaliyetlerine karşı aldığı sert önlemler sonrasında kuruldu. Hashomer’e katılmak isteyen ancak reddedilen Lishansky, bu yeni örgütü oluşturdu. Hamagen’in amacı, hızlı ve etkili bir güvenlik sağlamak için alternatif bir güç olmaktı. Örgüt, Hashomer’in üyelik kriterlerini karşılayamayanlar tarafından kurulsa da, Filistin’deki Yahudi yerleşimlerinin güvenliğine katkıda bulundu.
9- Yafa Örgütü
Yafa Örgütü, 1915'te Filistin'de Yahudi yerleşimlerini savunmak amacıyla kurulan bir paramiliter gruptur. Osmanlı yetkilileri silahların teslim edilmesini isteyince, Yafa’daki Siyonistler bunu reddetmiş ve gizli bir örgüt kurmuştur. Örgüt, Abraham Eisenstein ve Eliyahu Golomb gibi önemli Siyonist liderler tarafından yönetilmiştir. Özellikle Birinci Dünya Savaşı sırasında Yahudi gençleri silah ve stratejik eğitimlerle donatmıştır. Ayrıca silah temini için hırsızlık ve kaçakçılık gibi yöntemlere başvurmuştur.
10- Siyon Katır Taburu
Siyon Katır Taburu, 1915'te Osmanlı Devleti'ne karşı İngilizlere hizmet etmek üzere Mısır'a sürgün edilmiş Yahudilerden oluşturulmuştur. Ze’ev Jabotinsky ve Joseph Trumpeldor liderliğinde kurulan bu tabur, başlangıçta Yahudi Lejyonu fikri olarak ortaya atıldı ancak General Maxwell'in önerisiyle bir nakliye ekibine dönüştü. "The Zion Mule Corps" olarak adlandırılan tabur, Mısır'da eğitildikten sonra Gelibolu (Çanakkale) cephesine gönderildi. Burada mühimmat, gıda ve su ikmali yaparak İngilizlere yardımcı oldular.
Bu örgütler, Filistin'deki Yahudi göçünü hızlandırmış ve yerel halk üzerinde baskı kurarak Yahudi yerleşimlerinin artmasını sağlamıştır. Filistin’in Osmanlı’dan ayrılması ve İngilizlerin bölgeyi işgal etmesinde bu örgütlerin faaliyetleri belirleyici olmuştur.
Sonuç olarak, Siyonistlerin kurdukları bu örgütler, Yahudi devleti kurma yolunda önemli adımlar atmışlardır. Osmanlı’nın zayıflaması ve Birinci Dünya Savaşı’nın getirdiği kaos ortamında, Siyonist örgütler etkili istihbarat ve silahlı faaliyetlerle Filistin’de kalıcı bir güç hâline gelmişlerdir. Nihayetinde bu örgütlerin çalışmaları, 1948'de İsrail devletinin kurulmasında büyük rol oynamıştır.
Yorum Ekle
Yorumlar
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
Turan KIŞLAKÇI
Osmanlı ile Savaşan Siyonist Örgütler
Siyonistlerin kadim hayalleri olan "ulusal Yahudi devleti" kurma amacı doğrultusunda emperyalistlerle gerçekleştirdikleri iş birlikleri sonucu başlattıkları istihbarat faaliyetleri ve bu kapsamda oluşturdukları silahlı örgütler, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde büyük bir önem arz etmiştir. Filistinli akademisyen Abdelrahman H. A. Al-Farra’nın Sakarya Üniversitesi’nde “Filistin’deki Yahudi İstihbarat Faaliyetleri” başlığı altında hazırladığı doktora tezi, bu örgütlerin kuruluşları, faaliyetleri, Avrupalı devletlerle olan ilişkileri ve Filistin’in tarihsel sürecine etkilerini geniş bir şekilde ele almaktadır.
Siyonist hareket, 1882-1918 yılları arasında Filistin'de çeşitli istihbarat faaliyetleri gerçekleştirmiştir. Bu faaliyetler, beş temel unsura dayanmaktadır:
- Emperyalist Avrupa devletlerinin Yahudilere destek sağlaması
- Filistin’de yerleşim altyapısının oluşturulması
- Silahlı örgütlerin kurulması
- Filistin dışından destekleyici siyasi ve askerî faaliyetler
- Etkili bir casusluk faaliyeti yürütülmesi
Başlıca Siyonist Örgütler:
1- Bar Giora Örgütü
1907 yılında kurulan Bar Giora, Siyonist Kongre tarafından onaylanmış ilk silahlı gizli örgüttür. Güvenlik planlamasına ve üye sayısının artırılmasına odaklanmıştır. Bar Giora'nın zamanla zayıflaması, Hashomer gibi yeni örgütlerin kurulmasına yol açmıştır.
2- Hashomer Örgütü
1909'da kurulan Hashomer, Filistin’deki Yahudi yerleşimlerinin güvenliğini sağlamak amacıyla faaliyet göstermiştir. Hashomer, Yahudi göçmenlere silahlı eğitim vererek bölgedeki güvenlik işlerinin çoğunu kontrol altına almıştır.
3- Ligyon Ha’avoda Örgütü
Ligyon Ha’avoda (İşçi Lejyonu) 1909 yılında, Bar Giora ve Hashomer üyeleri tarafından kurulan silahlı bir işçi-güvenlik örgütüdür. Bu örgüt, Hashomer’in bekçilik işlerini desteklemek ve iş gücünü kontrol altına almak amacıyla kurulmuştur. 1911’de Hashomer’in genişleyen faaliyetlerine odaklanmasıyla Ligyon Ha’avoda dağılmıştır. Ancak bu örgüt, genç Yahudilerin güvenlik ve yerleşim işlerinde deneyim kazanmasında önemli bir rol oynamıştır.
4- Maccabi Örgütü
1912 yılında kurulan Maccabi, Yahudi gençleri arasında fiziksel aktiviteleri yaygınlaştırmayı amaçlayan bir spor birliğidir. Maccabi, gençlerin eğitim ve organizasyonlarını silahlı faaliyetlere hazırlamak için önemli bir rol oynamıştır.
5- Haroe Örgütü
1913 yılında kurulan Haroe, özellikle istihbarat çalışmalarına odaklanmıştır. Hashomer’i destekleyen gizli bir güç olarak hareket eden Haroe, yerel çevreyi yakından tanımak ve yeni yollarla silah elde etmek gibi kazanımlar sağlamıştır.
6- Gidonim Örgütü
1913 yılında Zikhron Ya’akov’da kurulan Gidonim, yerleşim birimini dış saldırılara karşı korumayı amaçlayan bir gençlik-bekçilik birliğidir. Örgüt, Birinci Dünya Savaşı sırasında Nili'nin casusluk faaliyetlerinde kullanılmıştır.
7- Nili Örgütü
1915'te kurulan Nili, İngilizlere Osmanlı aleyhinde bilgi taşımak amacıyla faaliyet göstermiştir. Aaron Aaronsohn liderliğindeki bu örgüt, Filistin'in ve Şam bölgesinin Osmanlı'dan İngilizlere geçmesinde büyük rol oynamıştır.
8- Hamagen Örgütü
Hamagen Örgütü, 1915 yılında Siyonist Yosef Lishansky tarafından, Osmanlı Devleti’nin Yahudi faaliyetlerine karşı aldığı sert önlemler sonrasında kuruldu. Hashomer’e katılmak isteyen ancak reddedilen Lishansky, bu yeni örgütü oluşturdu. Hamagen’in amacı, hızlı ve etkili bir güvenlik sağlamak için alternatif bir güç olmaktı. Örgüt, Hashomer’in üyelik kriterlerini karşılayamayanlar tarafından kurulsa da, Filistin’deki Yahudi yerleşimlerinin güvenliğine katkıda bulundu.
9- Yafa Örgütü
Yafa Örgütü, 1915'te Filistin'de Yahudi yerleşimlerini savunmak amacıyla kurulan bir paramiliter gruptur. Osmanlı yetkilileri silahların teslim edilmesini isteyince, Yafa’daki Siyonistler bunu reddetmiş ve gizli bir örgüt kurmuştur. Örgüt, Abraham Eisenstein ve Eliyahu Golomb gibi önemli Siyonist liderler tarafından yönetilmiştir. Özellikle Birinci Dünya Savaşı sırasında Yahudi gençleri silah ve stratejik eğitimlerle donatmıştır. Ayrıca silah temini için hırsızlık ve kaçakçılık gibi yöntemlere başvurmuştur.
10- Siyon Katır Taburu
Siyon Katır Taburu, 1915'te Osmanlı Devleti'ne karşı İngilizlere hizmet etmek üzere Mısır'a sürgün edilmiş Yahudilerden oluşturulmuştur. Ze’ev Jabotinsky ve Joseph Trumpeldor liderliğinde kurulan bu tabur, başlangıçta Yahudi Lejyonu fikri olarak ortaya atıldı ancak General Maxwell'in önerisiyle bir nakliye ekibine dönüştü. "The Zion Mule Corps" olarak adlandırılan tabur, Mısır'da eğitildikten sonra Gelibolu (Çanakkale) cephesine gönderildi. Burada mühimmat, gıda ve su ikmali yaparak İngilizlere yardımcı oldular.
Bu örgütler, Filistin'deki Yahudi göçünü hızlandırmış ve yerel halk üzerinde baskı kurarak Yahudi yerleşimlerinin artmasını sağlamıştır. Filistin’in Osmanlı’dan ayrılması ve İngilizlerin bölgeyi işgal etmesinde bu örgütlerin faaliyetleri belirleyici olmuştur.
Sonuç olarak, Siyonistlerin kurdukları bu örgütler, Yahudi devleti kurma yolunda önemli adımlar atmışlardır. Osmanlı’nın zayıflaması ve Birinci Dünya Savaşı’nın getirdiği kaos ortamında, Siyonist örgütler etkili istihbarat ve silahlı faaliyetlerle Filistin’de kalıcı bir güç hâline gelmişlerdir. Nihayetinde bu örgütlerin çalışmaları, 1948'de İsrail devletinin kurulmasında büyük rol oynamıştır.